Arabica a robusta – czym się różnią gatunki kawy i którą wybrać?

Coffea arabica to gatunek kawy, który stanowi około 60–70% światowej produkcji ziaren. Pochodząca z Etiopii arabica rozprzestrzeniła się po całym świecie, znajdując idealne warunki do rozwoju w wysokogórskich regionach Ameryki Południowej, Afryki i Azji.

Arabica wymaga szczególnych warunków uprawy. Rośnie najlepiej na wysokości 600–2000 metrów nad poziomem morza, gdzie temperatury wahają się między 15–24°C. Potrzebuje też regularnych opadów deszczu i cienia innych drzew. Te wymagające warunki sprawiają, że uprawa arabiki jest bardziej kosztowna i czasochłonna.

Jeśli chodzi o zawartość kofeiny, arabica zawiera 1,2–1,5% kofeiny, czyli znacznie mniej robusta. To sprawia, że kawa arabica jest łagodniejsza i mniej gorzka. Walory smakowe arabiki cenią koneserzy na całym świecie – ziarna charakteryzują się delikatnym słodkawym smakiem z nutami owocowymi lub kwiatowymi. Aromat jest bogaty i złożony, często z wyczuwalnymi tonami czekoladowymi, orzechowymi lub cytrusowymi.

Wśród najpopularniejszych odmian arabiki wyróżniają się Bourbon i Typica – dwie odmiany, które stanowią podstawę większości współczesnych upraw.

Bourbon pochodzi z wyspy Reunion (dawniej Bourbon) i charakteryzuje się słodkim delikatnym smakiem z nutami karmelu i owoców. Ziarna Bourbon dają kawę o średniej kwasowości i pełnym body. Ta odmiana jest szczególnie ceniona za swoje zrównoważone walory smakowe.

Z kolei Typica to jedna z najstarszych odmian arabiki, pochodząca bezpośrednio z Etiopii. Charakteryzuje się czystym wyraźnym smakiem z delikatną kwasowością i aromatem przypominającym kwiaty. Typica daje kawę o jasnym przejrzystym smaku z nutami cytrusowymi i kwiatowymi.

Coffea canephora, znana powszechnie jako robusta, to drugi najważniejszy gatunek kawy na świecie. Pochodzi z Afryki Zachodniej i Środkowej, głównie z Konga. Robusta stanowi około 30–40% światowej produkcji kawy i jest szczególnie popularna w krajach europejskich oraz azjatyckich.

Robusta jest znacznie mniej wymagająca w uprawie niż arabica. Rośnie na niższych wysokościach, od poziomu morza do 800 metrów, i lepiej znosi zmiany temperatur oraz choroby. Może rosnąć w temperaturach 24–30°C i jest odporniejsza na szkodniki. Te cechy sprawiają, że uprawa robusty jest tańsza i wydajniejsza.

Zawartość kofeiny w robuście wynosi 2,2–2,7%, czyli prawie dwukrotnie więcej niż w arabice. Ta wysoka zawartość kofeiny nadaje robuście charakterystyczny mocny i gorzki smak. Walory smakowe robusty są intensywne – ziarna mają wyraźny, ziemisty smak z nutami orzechowymi i czekoladowymi. Aromat jest silny i głęboki, czasem z wyczuwalnymi tonami przyprawowymi.

Najciekawsze odmiany robusty to Erecta i Ngada, każda z unikalnymi charakterystykami smakowymi.

Erecta to odmiana charakteryzująca się pionowym wzrostem krzewów, co ułatwia zbiór ziaren. Daje kawę o intensywnym, mocnym smaku z wyraźnymi nutami orzechowymi i delikatną goryczką. Erecta tworzy gęstą kremową pianę, co czyni ją idealną do przygotowywania espresso.

Ngada pochodzi z Indonezji i wyróżnia się wyjątkowo bogаtym aromatem. Charakteryzuje się pełnym, głębokim smakiem z nutami ziemistymi i przyprawowymi. Ta odmiana jest szczególnie ceniona za swoje walory aromatyczne i dobrze sprawdza się w mieszankach.

Najlepszą odmianą robusty jest India Cherry AA – uznawana za najwyższej jakości robustę na świecie. Pochodzi z plantacji w Indiach i charakteryzuje się wyjątkowo delikatnym jak na robustę smakiem. Ma mniej wyraźną goryczką niż inne odmiany, a jej smak jest bogaty i złożony, z nutami czekoladowymi i orzechowymi. India Cherry AA często wykorzystuje się w mieszankach kawowych klasy premium.

Smak to najbardziej zauważalna różnica. Arabica ma delikatny słodkawy smak z nutami owocowymi lub kwiatowymi, podczas gdy robusta charakteryzuje się mocnym gorzkim smakiem z nutami ziemistymi i orzechowymi.

• Crema – robusta tworzy grubszą trwalszą piankę na espresso dzięki większej zawartości olejków i kofeiny. Arabica daje delikatniejszą jaśniejszą cremę.
• Kwasowość w arabice jest wyraźnie wyższa, co nadaje kawie świeży żywy charakter. Robusta ma niższą kwasowość, co przekłada się na gładszy, ale mniej złożony smak.
• Cena arabiki jest zazwyczaj wyższa ze względu na trudniejsze warunki uprawy i mniejszą odporność na choroby. Robusta jest tańsza.

W sprzedaży dostępne są zarówno ziarna arabica 100%, jak i mieszanki arabiki z robustą. Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety i nadaje się do różnych rodzajów kawy.

Arabica 100% sprawdza się idealnie do przygotowywania delikatnych kaw, takich jak cappuccino czy latte. Jej łagodny smak i naturalna słodycz harmonijnie łączą się z mlekiem. Arabica daje również doskonałe rezultaty w przypadku kawy przelewowej czy americano, gdzie można w pełni docenić jej złożony aromat.

Mieszanki arabiki z robustą są idealne do mocnego espresso. Robusta dodaje intensywności i tworzy gęstą cremę, podczas gdy arabica zapewnia złożoność smakową. Typowe proporcje to 70–80% arabiki i 20–30% robusty. Takie mieszanki sprawdzają się również w kawach z mlekiem, gdzie potrzebna jest mocna baza kawowa.

Dobrze przygotowane mieszanki łączą zalety obu gatunków – delikatność arabiki z intensywnością robusty, tworząc zrównoważoną kawę o bogatym smaku i aromacie. Wyszukaj najlepsze odmiany kaw i rozkoszuj się smakiem.

Arabica charakteryzuje się delikatnym słodkawym smakiem z nutami owocowymi i kwiatowymi, podczas gdy robusta oferuje intensywny smak z nutami ziemistymi i orzechowymi. Oba gatunki mają swoje unikalne walory smakowe i znajdują zastosowanie w różnych rodzajach kaw.

Wybór między arabicą a robustą zależy od Twoich preferencji smakowych i sposobu parzenia kawy. Pamiętaj jednak, że dobra kawa to nie tylko odpowiednie ziarna, lecz także właściwy sprzęt do parzenia. Dlatego warto zainwestować w dobry ekspres, który w pełni wydobędzie walory aromatyczne wybranych ziaren i pozwoli cieszyć się doskonałą kawą każdego dnia.