Wilgoć w domu – jak wpływa na alergika i jak się jej pozbyć?

Wzmożona wilgoć w mieszkaniu może być powodem nasilenia wielu przykrych dolegliwości zdrowotnych – szczególnie u alergików i osób z chorobami układu oddechowego, ale również u dzieci i seniorów. Wszystkiemu winne są grzyby pleśniowe, dla których ciepło i wilgoć są optymalnym środowiskiem do gwałtownego rozwoju. Problemy alergików nasilają się więc szczególnie w okresie grzewczym, gdy musimy suszyć pranie w mieszkaniu, a włączone kaloryfery zwiększają namnażanie się szkodliwych drobnoustrojów. Warto dodać, że jesienią i w zimie ponad 80% czasu spędzamy w pomieszczeniach, co przy nadmiernym zawilgoceniu może znacznie nasilić objawy alergii i wpłynąć na komfort naszego życia.

Nie występuje coś takiego, jak uczulenie na samo wilgotne powietrze. To, co nas uczula, to grzyby pleśniowe rozwijające się od wzmożonej wilgoci i wysokiej temperatury. Ich rolą jest rozkładanie materii organicznej, a więc obumarłych resztek roślin i zwierząt. Wydawać by się więc mogło, że rozwijają się głównie na dworze. Mieszkania nie są jednak wolne od pleśni, gdyż martwa materia organiczna znajduje się choćby w ziemi roślin doniczkowych, koszach na śmieci, na meblach i na dywanach (są to między innymi drobiny naskórka, pyłki przynoszone z dworu, włosy, sierść, mikroresztki jedzenia).

O ile z grzybami pleśniowymi poza domem mamy do czynienia sezonowo – mniej więcej od kwietnia (gdy pojawiają się roztopy) do listopada (kiedy następują pierwsze przymrozki) – o tyle w mieszkaniach, domach i miejscach pracy grzyby występują cały rok. Dr n. med. Grażyna Durska z Zakładu Medycyny Rodzinnej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie wśród najczęstszych grzybów występujących w domach wymienia następujące gatunki: Aspergillus, Mucor, Penicillium, Rhizopus

Ich namnażanie szczególnie nasila się zimą, gdy rzadziej otwieramy okna i wentylujemy pomieszczenia . Para wodna gromadząca się w domu nie znajduje ujścia i zwiększa wilgotność powietrza we wnętrzach. Powstają doskonałe warunki rozwojowe dla pleśni. Dodatkowo ciepło od grzejników powoduje jeszcze gwałtowniejsze ich namnażanie.

Zwiększona wilgoć tworzy się między innymi:
• podczas kąpieli,
• w trakcie gotowania,
• podczas prasowania zarówno parownicą, jak i żelazkiem,
• w czasie suszenia prania na grzejnikach i suszarkach wolnostojących.

Może się wiązać także z błędami budowlanymi (np. brakiem lub zabudowaniem kratek wentylacyjnych) lub uszkodzeniami w domu. Często problem pojawia się również w budynkach, które zostały nieprawidłowo ocieplone.

Co ciekawe, wilgoć w domu może wpływać także na chorych na alergię na kurz . Roztocza – saprotrofy żywiące się martwymi szczątkami organicznymi znajdującymi się w kurzu (np. fragmentami ludzkiego naskórka) pochłaniają wodę przez skórę, przez co wysoka wilgotność sprzyja ich rozwojowi.

Objawy alergii na pleśń najczęściej zauważamy wczesną wiosną lub jesienią. Po ciepłym i suchym lecie lub mroźnej zimie następuje okres gwałtownego zawilgocenia i rozwoju pleśni. Z powodu niskich temperatur zamykamy okna i rzadziej wietrzymy w domu, czym zmniejszamy wentylację pomieszczeń. Niestety z uwagi na podobieństwo objawów często mylimy ją ze zwykłymi infekcjami, o które nietrudno w tym okresie.

Kierownik Kliniki Alergologii, Chorób Płuc i Chorób Wewnętrznych Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie, prof. dr hab. n. med. Andrzej M. Fal wymienia wśród najczęstszych objawów alergii:

• obfity wyciek z nosa (z wodnistą wydzieliną),
• świąd nosa,
• kichanie „salwami” (głośne i wielokrotne),
• zatkanie nosa, ze stanem zapalnym i obrzękiem,
• zapalenie spojówek (zaczerwienienie oczu, świąd, pieczenie i łzawienie).

„Oczywiście alergii towarzyszy szereg objawów wtórnych – ból głowy, zmęczenie, niewyspanie” – dodaje prof. Fal. „To są wszystko pochodne, których bezpośrednio powiązać z reakcją alergiczną nie można, ale (...) są skutkiem długotrwałej, w pełni rozwijającej się reakcji alergicznej przy długotrwałej ekspozycji alergenowej”. A więc znużenie i długo trwające stany pogorszonego samopoczucia, które kojarzymy z jesienną chandrą, również mogą być objawem alergii.

Przede wszystkim po przewlekłości objawów. Jeśli niepożądane objawy utrzymują się długo i nie ustępują przy doraźnym leczeniu przeziębienia, należy skontaktować się z alergologiem.

„W przypadku utrzymywania się objawów powinna zostać przeprowadzona pogłębiona diagnostyka obejmująca: ocenę morfologii krwi, OB, CRP, RTG klatki piersiowej, badania spirometryczne, testy punktowe z alergenami powietrznopochodnymi, między innymi alergenami grzybów mikroskopowych” – tłumaczy dr n. med. Grażyna Durska z Zakładu Medycyny Rodzinnej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Ostrzega również, że zignorowanie objawów może wiązać się z poważnymi problemami zdrowotnymi. „Zarodniki grzybów mogą prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej, manifestującej się napadowym suchym kaszlem, świszczącym oddechem, pogorszeniem tolerancji wysiłku. Poza astmą u pacjentów uczulonych na alergeny grzybów mogą występować objawy alergicznego nieżytu nosa, alergicznego zapalenia spojówek, alergicznego grzybiczego zapalenia zatok, aspergilozy oskrzelowo-płucnej” .

Poza stosowaniem leczenia objawowego i antyhistaminowego najważniejszą częścią walki z alergią jest zapobieganie narażaniu na kontakt z alergenem , czyli w tym przypadku grzybami pleśniowymi lub roztoczami żerującymi na kurzu. Przede wszystkim należy zadbać o czystość w domu . Warto też jak najszybciej pozbywać się psującej się żywności – nie pozostawiać otwartych zmywarek czy naczyń z resztkami w zlewie i często opróżniać kosze na śmieci. Powinno się też wyrzucić stare meble i dywany oraz regularnie wymieniać chodniki i wycieraczki, które moczą się od butów, a także gąbki, myjki i zabawki dla dzieci do kąpieli. Dobrze jest też ograniczyć ilość roślin doniczkowych (pleśnie bytują w ich ziemi). Absolutnie konieczne jest też zmniejszenie wilgoci w domu (do maksymalnie 50%) Jej ograniczenie spowolni rozwój pleśni oraz roztoczy w domu.

Przede wszystkim należy sprawdzić drożność wentylacji i częściej otwierać okna, by nagromadzona wilgoć miała odpowiednie ujście. Szczególnie warto wietrzyć mieszkanie po zakończonym gotowaniu czy kąpieli . Jednym z największych problemów jest jednak suszenie prania. Kiedy rozkładamy je na grzejnikach i podkręcamy kaloryfery, by szybciej wyschło tworzymy idealne warunki dla rozwoju grzybów pleśniowych (także na samych ubraniach). Suszarki wolnostojące również nie są wskazane. Co więc robić z praniem jesienią, gdy nie mamy możliwości rozwieszania go na dworze?

Odpowiedzią na to pytanie może być korzystanie z suszarni dostępnej dla mieszkańców bloku lub przygotowanie specjalnego pomieszczenia w domu na pranie . Nie każdy jednak ma dostęp do takich miejsc. Wówczas warto rozważyć zakup suszarki bębnowej . Takie urządzenie wielkością i wyglądem przypomina pralkę, jednak nie trzeba jej podłączać do sieci wodnej. Do bębna wkładamy mokre ubrania. Kiedy kończy się proces suszenia, mogą być one nawet od razu gotowe do nałożenia (wilgoć gromadzona jest w specjalnej szufladzie suszarki). Co więcej, zmniejszamy ilość zagnieceń i redukujemy konieczność prasowania, a to również ogranicza powstawanie wilgoci w domu (żelazko tworzy parę).

Najlepsze modele suszarek automatycznych marki Bosch zawierają też specjalne filtry wyłapujące pyłki i usuwające sierść zwierząt z odzieży. Zmniejsza to bezpośredni kontakt chorego z alergenem.

Przy zakupie suszarki na pranie warto zwrócić też uwagę na systemy samoczyszczące (w urządzeniach Bosch to np. AutoClean lub SelfCleaning Condenser), dzięki którym urządzenia nie tracą efektywności energetycznej i są jeszcze bardziej higieniczne.

Innym przydatnym w domu sprzętem zmniejszającym poziom wilgoci może być osuszacz powietrza , który zbiera ją z powietrza za pomocą kondensacji (osuszacz kondensacyjny) lub absorbcji (osuszacz absorpcyjny). Takie urządzenie szczególnie przydają się do osuszania zawilgłych piwnic, strychów czy starego budownictwa.

_{Bibliografia:
https://dom.wp.pl/wilgoc-w-mieszkaniu-pojawia-sie-w-okresie-grzewczym-ale-sa-sposoby-zeby-sie-jej-pozbyc-6299529274095745a
http://regiodom.pl/portal/remonty/prace-remontowe/plesn-w-mieszkaniu-jaki-wplyw-ma-na-nasze-zdrowie-i-jak-sie-jej-pozbyc
https://www.medme.pl/choroby/alergia-na-grzyby-plesniowe,6.html
https://alergiczne.info/alergia-grzyby-plesnie/
https://callmaxxandrelax.com/blog/4-ways-humidity-impacts-allergies
https://parenting.pl/objawy-i-leczenie-alergii-na-plesn
https://www.claritine.pl/pl/o-alergii/rodzaje-alergii/alergia-na-plesnie/
https://portal.abczdrowie.pl/alergia-na-plesn
https://www.youtube.com/watch?v=YjxF32OKOWs
https://poranny.pl/wilgoc-w-domu-i-walka-z-grzybem/ar/5135506}